Ujęcia wody

System zaopatrzenia w wodę miasta Lubina oparty jest na ujęciach wody podziemnej. Woda pobierana jest z pokładów czwartorzędowych oraz w niewielkim zakresie trzeciorzędowych.  MPWiK Sp. z o.o. w Lubinie eksploatuje cztery Zakłady Uzdatniania Wody (w tym jeden rezerwowy). Uzdatnianie wody podziemnej oparte jest na trzech głównych procesach technologicznych :

• Napowietrzanie wody surowej ma na celu utlenienie związków żelaza i manganu i przeprowadzenie ich do postaci, w której będą mogły być usunięte na filtrach
• Filtracja , której celem jest redukcja barwy, mętności wody oraz zawartych w niej związków żelaza i manganu
• Dezynfekcja służy zabezpieczeniu wody w trakcie jej przesyłu przed wtórnym zanieczyszczeniem mikrobiologicznym

Powyższe procesy technologiczne realizowane są na różnych urządzeniach , lecz każdorazowo celem uzdatniania jest uzyskanie wody pitnej o jakości  odpowiadającej wymogom Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r.   w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.         

Zakład Uzdatniania Wody Nr 1 

Ujęcie Miejskie nr 1 przy ul. Wierzbowej jest najstarszym ujęciem wody na terenie miasta ujmującym do eksploatacji czwartorzędowy poziom wodonośny.  Pierwsze studnie, eksploatowane dotychczas, wybudowane zostały na tym ujęciu na początku XX wieku (ok. roku 1906), studnia „najmłodsza” odwiercona została w roku 2010. Zakład  jest  zlokalizowany na północ od osiedla „Polne"u zbiegu ulic Wierzbowej, Niepodległości i Jaśminowej na terenie strefy ochrony bezpośredniej ujęcia wody. Woda z pięciu  studni głębinowych rurociągiem zbiorczym o przekroju 200 mm wprowadzona jest do budynku ZUW (obiekt z 1906r.), gdzie zainstalowany jest aerator o przekroju    1000 mm  i objętości czynnej 2,3 m³. Powietrze do aeratora doprowadzane jest z agregatu sprężarkowego typu WAN- NK 40/5,5/10. o wydajności 30 m³/h współpracującego    ze zbiornikiem powietrznym o pojemności 400l.  Filtracja napowietrzonej wody prowadzona jest w 6-ciu filtrach ciśnieniowych o przekroju 1800 mm każdy i powierzchni filtracyjnej 2,54 m² każdy, wypełnionych piaskowym złożem filtracyjnym. Filtry wyposażone są w przepustnice z napędem pneumatycznym. Płukanie filtrów odbywa się powietrzem i wodą, przed płukaniem złoże wzruszane jest powietrzem z dmuchawy przez okres  10 minut. Płukanie poszczególnych filtrów odbywa się pojedynczo, podczas pracy pozostałych jednostek filtracyjnych i przy włączonych wszystkich sprawnych studni głębinowych.  Częstotliwość płukania 1 filtr/dobę jest wystarczająca dla uzyskania jakości wody pitnej zgodnej z wymogami rozporządzenia Ministra Zdrowia   w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia prze ludzi. (Dz. U 07.61.417 z późniejszymi zmianami).

Popłuczyny z filtrów odprowadzane są grawitacyjnie rurociągiem o przekroju  150 mm do dwukomorowego osadnika wód popłucznych (napełnianie komór naprzemiennie) znajdującego się na zewnątrz budynku głównego. Sklarowana, po ok. 48 godzinnym odstaniu, woda nadosadowa odprowadzana jest poprzez miejską kanalizację deszczową do rzeki Zimnicy. Sterowanie napełnianiem i opróżnianiem komór osadnika wód popłucznych odbywa się automatycznie. Okresowo osadnik jest czyszczony a nagromadzony osad wywożony jest samochodem asenizacyjnym do głównego kolektora sanitarnego przy oczyszczalni ścieków. Dezynfekcja wody,  z użyciem roztworu podchlorynu sodu, prowadzona jest w sposób ciągły w trybie automatycznym (wydatek pompy dozującej uzależniony jest od ilości wody podawanej do sieci miejskiej). W budynku głównym znajduje się oddzielne pomieszczenie chlorowni z wydzieloną częścią magazynową. Do dozowania roztworu podchlorynu sodu do rurociągów wody uzdatnionej (2 punkty dozowania) stosowana jest zestaw do dezynfekcji typu DMS 4 – 11 AR firmy Grundfos. Woda uzdatniona kierowana jest do sieci miejskiej w dwu kierunkach: na osiedle „Polne” oraz „Kombinat” pod stałym ciśnieniem 0,4 MPa.

Modernizacja ZUW I prowadzona była od roku 2007 a jej zwieńczeniem było w 2011 wykonanie nowego  ogrodzenia oraz zainstalowanie monitoringu wizyjnego całego terenu strefy ochronnej ujęcia wody pitnej dzięki czemu uzyskano jeszcze lepsze  zabezpieczenie obiektu przed dostępem osób niepowołanych.

Zakład Uzdatniania Wody Nr 3

Zakład jest zlokalizowany na północ od zabudowy mieszkaniowej miasta.Woda surowa ujmowana z 9 studni głębinowych (dodatkowo 3 studnie awaryjne pracujące naprzemiennie ze studniami podstawowymi) tłoczona jest z kierunku do dwóch mieszaczy wodno – powietrznych (aeratorów) oraz sześciu filtrów,   a następnie do dwóch zbiorników retencyjnych wody uzdatnionej o pojemności czynnej 1400 m³ i 2500 m³. Ze zbiorników retencyjnych, zestawem pompowym II stopnia wyposażonym w trzy pompy sieciowe  woda tłoczona jest do wodociągu zasilającego miasto Lubin  przy stałym ciśnieniu 0,39 – 0,4 MPa. Popłuczyny zbierane są    w dwukomorowym osadniku wód popłucznych o pojemności 2x 75 m³. Dezynfekcja wody odbywa się okresowo .

W roku 2011 przeprowadzona została kompleksowa modernizacja systemu sterowania i wizualizacji pracy urządzeń technologicznych w szczególności:

• modernizacja podstawowego sterowania pracą studni głębinowych  w oparciu o istniejące kable sterownicze w zależności od poziomu wody  w zbiornikach wody czystej oraz taryfy opłat za energię elektryczną
• wymiana wodomierzy na przepływomierze we wszystkich studniach głębinowych oraz na rurociągach wody: surowej, płucznej oraz uzdatnionej,
• wykonano nowy awaryjny system sterowania pracą studni głębinowych na drodze radiowej
• zautomatyzowano pracę i płukanie filtrów oraz związanych z nimi  urządzeń technologicznych (sprężarki, dmuchawy, instalacja do dezynfekcji wody, osadnik wód popłucznych)
• rozbudowano system monitoringu TV o dodatkowe kamery nadzorujące zbiorniki wody czystej i garaże

Zakład Uzdatniania Wody Nr 5 
Zakład Uzdatniania Wody Nr 5 przy ul. Gajowej wraz z ujęciami wody głębinowej Osiek  zostały  wybudowane  na  przełomie  lat  siedemdziesiątych  i  osiemdziesiątych  wg  standardów  i  przepisów obowiązujących w tym okresie. W roku 2006 wykonana została kompleksowa modernizacja zakładu. Prace modernizacyjne prowadzone były przy praktycznie nieprzerwanym ruchu „starego” zakładu.  W roku 2008 włączona została do pracy w układzie automatycznym nowa studnia awaryjna, z której woda podawana jest do miejscowości Pieszków oraz do zakładu uzdatniania przy ul. Gajowej.

Proces technologiczny w Zakładzie Uzdatniania Wody nr 5 przedstawia się następująco : 

1. Ujęcie wody.
Woda podziemna ujmowana jest za pomocą 9 –ciu studni głębinowych i tłoczona rurociągiem o przekroju 400 mm i długości ok. 10 km na zakład. 

2. Aeracja wody surowej. 
Napowietrzanie wody surowej mana celu utlenienie związków żelaza i manganu i przeprowadzenie ich do postaci, w której będą mogły być usunięte na filtrach. Proces ten realizowany jest w dwukomorowym zbiorniku kontaktowym o łącznej pojemności czynnej 120m3. W każdej komorze zbiornika kontaktowego zamontowana jest głębinowa turbina napowietrzająca typu Aqua Jet. W czasie ok. 0,5 godzinnego kontaktu wody z powietrzem uzyskuje się natlenienie wody do poziomu 8 – 10 gO2/m3. Dodatkowo w zbiorniku następuje uśrednienie składu wody. 

3. Filtracja wody.
Sercem procesu uzdatniania wody jest filtracja. Jej celem jest usunięcie z wody związków żelaza, manganu, oraz obniżenie barwy i mętności. Zastosowane tu filtry produkowane przez firmę CULLIGAN mają szereg zalet , a w szczególności : 

• W sposób innowacyjny rozwiązana została konstrukcja płyty drenażowej. W tradycyjnych rozwiązaniach jest ona płaska, tu natomiast  wykonana  jest w  postaci  czaszy. Tak  dobrany kształt  płyty  drenażowej  zabezpiecza  przed  jej  uszkodzeniem i zerwaniem, co jest dość powszechne przy klasycznych – płaskich rozwiązaniach 
• Kolejnym udoskonaleniem jest zastosowanie wielowarstwowego wypełnienia filtrów. Wielowarstwowe złoża filtracyjne w porównaniu do klasycznych złóż piaskowych są znacznie efektywniejsze przez co filtry mają mniejsze rozmiary. 
• Płukanie filtrów odbywa się z wykorzystaniem wody nieuzdatnionej 
• Poza tym filtry posiadają autonomiczny układ sterowania nadzorowany przez programator. 

Popłuczyny powstające z płukania filtrów odprowadzane są do dwukomorowego osadnika, skąd, po ok. sześciogodzinnym odstaniu przetłaczane są do kanalizacji sanitarnej. 

4. Dezynfekcja wody.
Woda po procesie filtracji poddawana jest procesowi dezynfekcji małą dawką roztworu podchlorynu sodu. Zapewnia to bezpieczeństwo sanitarne wody pitnej zarówno na etapie jej magazynowania jak i przesyłu. 

5. Retencja wody uzdatnionej.
Dla zachowania pewności zasilania układu sieci wodociągowej oraz umożliwienia obniżenia kosztów zużycia energii elektrycznej - dzięki produkcji wody w godzinach nocnych - woda uzdatniona gromadzona jest w dwóch zewnętrznych zbiornikach retencyjnych o łącznej pojemności czynnej 3000 m³. Do miasta woda tłoczona jest zestawem pompowym, pracującym w układzie automatycznej regulacji ciśnienia, które utrzymywane jest na stałym poziomie 0,38 MPa. 

Sieć wodociągowa

Miasto Lubin posiada dobrze rozbudowaną wodociągową sieć, przy czym większość głównych magistrali posiada przepustowość przekraczającą obecne potrzeby. Pozwala to na dobre rozprowadzenie wody i gwarantuje minimalne spadki ciśnienia. Całkowita długość sieci wodociągowej będąca w eksploatacji MPWiK Sp. z o.o. wynosi: 164,83 km rurociągu wody uzdatnionej oraz 31400 mb rurociągów wody surowej (od studni głębinowych do Zakładu Uzdatniania Wody). Sieć wodociągowa ma układ pierścieniowy, dzięki czemu istnieje możliwość doprowadzenia wody w konkretnie miejsce różnymi „drogami wodnymi”, co ma istotne znaczenie podczas awarii bądź modernizacji sieci, gdyż umożliwia ograniczenie do minimum liczby odbiorców pozbawionych wody podczas wyłączeń. 

Hydroforownie

Z uwagi na znaczne różnice wysokościowe terenu w obszarze miasta, dla zapewnienia wystarczającego ciśnienia wody dla budynków zlokalizowanych w najwyżej położonych rejonach, wystąpiła konieczność budowy hydroforni osiedlowych. MPWiK Sp. z o.o. eksploatuje dwie hydrofornie osiedlowe zasilające w wodę osiedla Ustronie IV oraz Ustronie II oraz jedna lokalną hydrofornię obsługującą budynki 11 kondygnacyjne na osiedlu Polne. W roku 2003 uruchomiony został zdalny monitoring pracy hydroforni, dzięki czemu na bieżąco do siedziby Przedsiębiorstwa docierają informacje o ilości i ciśnieniach wody podawanej do rejonów miasta zasilanych poprzez hydrofornie oraz o wszystkich stanach alarmowych.

Sieć kanalizacyjna

Sieć kanalizacji sanitarnej obejmuje prawie całą zurbanizowaną część miasta i ma charakter systemu rozdzielczego. System kanalizacyjny  w 95%  objęty jest układem grawitacyjnym. Kanalizacja sanitarna zbudowana jest z rur kamionkowych, betonowych lub PVC o średnicach od 0,15 m do 1,2 m. Rurociągi ciśnieniowe wykonane są z rur PEHD o przekrojach od 0,05 m do 0,25 m. Łączna długość sieci kanalizacyjnej m. Lubina będąca pod zarządem MPWiK Sp. z o.o. wynosi 141,90 km. Przedsiębiorstwo prowadzi stale szereg prac w ramach eksploatacji kanalizacji sanitarnej. Zakres tych prac obejmuje:

• czyszczenie kanałów,
• usuwanie stanów awaryjnych,
• wydobycie i wywóz szlamów,
• remonty bieżące,
• inspekcję telewizyjną kanałów,
• kontrolę legalności podłączeń.

W latach 2000 – 2006 poddano inspekcji telewizyjnej ponad 15 km sieci kanalizacyjnej, ułożonej na znacznych głębokościach od 4 do 6 m p.p.t. W ten sposób typowane są odcinki wymagające remontu. Z uwagi na umiejscowienie większości kanałów w ciągach komunikacyjnych, coraz częściej stosowane są przez MPWiK bezwykopowe metody renowacji sieci kanalizacyjnej. Od roku 2000 poddano takim naprawom 505 odcinków kanałów.

Przepompownie ścieków

Zdecydowaną większość sieci kanalizacyjnych na terenie m. Lubina stanowią kanały grawitacyjne, jednak w pewnych rejonach występują konieczności podnoszenia ścieków. Służą do tego przepompownie ścieków obsługujące:

• osiedle Krzeczyn Wielki
• Osiedle domków jednorodzinnych przy ul. Małomickiej
• dwa budynki wielorodzinne przy ul. Górniczej.
• osiedle Zalesie
• strefa aktywności gospodarczej